Pomoc osobie bliskiej z depresją
Jeżeli ktoś Ci bliski zachorował na depresję, to naturalnym jest, że szukasz informacji o chorobie, zastanawiasz się jak możesz pomóc i koncentrujesz wszystkie zasoby na tej osobie. Już w tym momencie musimy się zatrzymać. Zanim przejdziemy do osoby, która zachorowała na depresję, musimy się skupić na Tobie. Ty również jesteś w trudnej sytuacji! Patrzysz na cierpienie bliskiej osoby, być może będziesz musiał/a przejąć nowe obowiązki i spróbować odnaleźć się w tej nowej sytuacji. W tym wszystkim musisz znaleźć czas i przestrzeń, żeby zaopiekować się również sobą. Być może będziesz potrzebował/a wsparcia psychologa, który pomoże Ci zrozumieć chorobę, jaką jest depresja, zmiany, jakie się pojawiły w życiu Twoim i bliskiego, który zachorował. Pamiętaj, że Ty również możesz prosić o pomoc!
Mam nadzieję, że udało mi się zwrócić Twoją uwagę na swoje własne potrzeby, a teraz możemy przejść do krótkiego poradnika, który pomoże Ci się odnaleźć w tej trudnej sytuacji. Zacznijmy od tego, że depresja jest chorobą, która ma swoje przyczyny biologiczne, społeczne i psychologiczne. U chorego na depresję we wszystkich tych obszarach mogą pojawić się zmiany. Bardzo częste są: utrata energii, obniżony/nadmierny apetyt, trudności ze snem i przewlekłe zmęczenie (mimo tego, że osoba spędza całe dni w łóżku), ból w różnych częściach ciała, wycofanie z kontaktów społecznych, niechęć do rozmowy, unikanie spotkań, brak podejmowania wcześniejszych aktywności, utrata zainteresowań, unikanie obowiązków, niewywiązywanie się ze zobowiązań i zaniedbywanie higieny osobistej. To tylko część możliwych objawów, ale musisz pamiętać, że Twój bliski jest chory i to choroba zmienia jego rzeczywistość i funkcjonowanie. Pod chorobą to wciąż ta sama osoba. Oto co możesz zrobić dla bliskiego chorego na depresję:
- Zadbaj o to, aby chory był pod stałą opieką lekarza psychiatry i/lub psychoterapeuty oraz przyjmował leki zgodnie z zaleceniami.
- Bądź wyrozumiały dla gorszych dni i słabości ciała chorego – on/a nie robi Ci na złość i nie jest leniwy/a. Naprawdę nie jest w stanie wstać.
- Zadbaj o podstawowe potrzeby chorego, np. przygotuj posiłek, który Twój bliski będzie w stanie zjeść. Osoby w depresji mogą nie mieć apetytu, nie chcieć jeść, mogą czuć mdłości na myśl o jedzeniu, ale mogą też jeść znacznie więcej niż normalnie i mieć wzmożony apetyt. Jeśli masz taką możliwość to dopilnuj, żeby bliski zjadał porcję podobną do tych, które zjadał przed chorobą.
- Pomagaj, ale nie wyręczaj! Jeśli macie do zrobienia porządki domowe to rozdzielcie zadania między siebie. Być może będziesz musiał wziąć na siebie trochę więcej obowiązków niż do tej pory, ale choremu dobrze zrobi, jeśli jakąś część swoich obowiązków również wykona. To mu pozwoli zachować poczucie mocy i sprawczości.
- Zachęcaj do aktywności. Zaproponuj wspólny spacer, obejrzenie filmu czy układanie puzzli. Oprócz obowiązków warto zadbać o wspólny odpoczynek i przyjemne spędzanie czasu, choć musisz wiedzieć, że chory może nie czuć z tych aktywności takiej przyjemności jak kiedyś, ponieważ choroba mu to uniemożliwia.
- Nic na siłę. Czasami zdarzają się gorsze dni i chory nie ma siły wypełnić zobowiązań, iść na spacer czy nawet oglądać filmu. Takie dni mogą się pojawiać i musisz mieć tego świadomość. Musimy je zaakceptować. Jedyne co możemy wtedy zrobić, to zapytać chorego, czy możemy coś dla niego zrobić.
- Osoby chorujące na depresję często mają poczucie winy. Nie mają siły wstać i wypełnić swoich zobowiązań, nie mają siły się nawet umyć i pojawiają się myśli, że są leniwe, bezużyteczne czy nieodpowiedzialne. Mówmy o tym, że to choroba odbiera siły i to normalne, że czasem będą gorsze dni.
- Zrób listę. Depresja potrafi zaburzyć procesy myślowe i choremu ciężko ułożyć plan dnia, a czasem nawet ustalić kolejność wykonywanych czynności. Pomóż mu stworzyć listę, która uporządkuje działania chorego.
- Jeśli chory mówi o nasilonych myślach samobójczych lub deklaruje plan odebrania sobie życia, skontaktuj się z lekarzem psychiatrą lub zadzwoń po pogotowie. Nawet jeśli chory prosi, żebyś tego nie robił/a, to najważniejsze w tym momencie jest jej/go życie.
- Nie poddawaj się. Chory może czuć wstyd z powodu choroby, depresja izoluje też od bliskich relacji i odbiera doświadczanie przyjemności i radości. Jeśli chory dzisiaj Cię odtrąca, to spróbuj przyjść jutro. Niech chory wie, że go nie opuścisz.
Na koniec chcę, abyś wiedział/a, że mimo starań, zaangażowania i uczuć żywionych do chorego nie będziesz w stanie go wyleczyć, ani przeżyć choroby za niego. Wspieraj, przytulaj, słuchaj i zachęcaj do rozmowy, dbaj, pomagaj i pamiętaj, że robisz to wszystko najlepiej jak potrafisz.